'De boom vol schatten'

Molukse Voetstappen presenteert: De boom vol schatten

Ruim dertig jaar geleden, in 1993, verscheen De boom vol schatten voor het eerst als uitgave van het Landelijk Steunpunt Educatie Molukkers en Het Drentse Boek. De verhalenbundel was al snel enorm populair. Niet verwonderlijk want deze vertellingen uit de rijke Molukse verhalenwereld bieden een schat aan kennis over de Molukse cultuur en geschiedenis. Het boek bevat 150 verhalen uit alle delen van de Molukken die door Ada Lilipaly-de Voogt zijn bewerkt en geïllustreerd. Jarenlang was het boek uitverkocht en nu is daar eindelijk de heruitgave met op de cover een prachtige nieuwe boom vol schatten.

De boom vol schatten kan vanaf 30 september 2024 besteld worden door een mail te sturen naar Nanneke Wigard (nwigard@gmail.com) of Ada Lilipaly (adadevoogt@hotmail.com) en daarbij je adres te vermelden. Je ontvangt dan een mail terug over de wijze van betalen. Kosten incl. verzending van 1 boek bedragen: 46,95. De boom vol schatten is een uitgave van Stichting Erfgoed Ontmoet. ISBN 9789090388755; hardcover; 342 pagina's.

Op zaterdag 28 september vond de presentatie plaats tijdens de 2e Inspiratiemiddag van Molukse Voetstappen in het Wereldmuseum Leiden.

(Foto 1 en 3: Thomas Sohilait. Foto 2, 4, 5: Sebastiaan Hoekman)

Inhoud van het boek

De boom vol schatten is genoemd naar een vertelling van het eiland Halmahera. Daarin komt een boom voor, die met zijn wortels op de Molukken blijft liggen en met zijn kruin vol schatten in het westen terechtkomt. De boom kan gezien worden als een symbool voor de Molukkers zelf, die geworteld zijn op de Molukken en hun cultuurschat, waaronder verhalen, hebben meegenomen naar Nederland.
In de verhalen maken we kennis met het dagelijks leven in afgelopen tijden, met opvattingen over geloof en gewoonten, middelen van bestaan, het leven in gemeenschappen en verklaringen van natuurlijke verschijnselen. 
De verhalen werden verteld en doorgegeven van generatie op generatie, soms als vermaak, maar vaak met een bedoeling: een waarschuwing, instructie voor gedrag, kennisoverdracht van eigen clangeschiedenis of het vereren van helden. Merkbaar is dat verhaalelementen uit andere landen en culturen zijn geïntegreerd.
De meeste vertellingen zijn opgetekend door externe luisteraars en terechtgekomen in archieven en publicaties voor een gespecialiseerd lezerspubliek. Voor De boom vol schatten zijn ze tevoorschijn gehaald en in hedendaags Nederlands verwoord.

Opbouw van het boek

De verhalen zijn naar inhoud geordend in twaalf hoofdstukken.
De eerste drie hoofdstukken hebben betrekking op het ontstaan van de Molukse samenleving: de tijd van de eerste voorouders, de vorming van land en water, de herkomst van bestaansmiddelen.
De volgende zes hoofdstukken hebben betrekking op de wereld waarin de mensen leven: de plaats van de doden, het bestaan van een bovenwereld en benedenwereld, de wereld van de geesten, de dieren en de mensen. Ook dierenfabels en schelmenverhalen leveren actueel commentaar op de mensenwereld.
De laatste drie hoofdstukken bevatten verhalen over de geschiedenis. Ze handelen over de omzwervingen van de voorouders, over hun wederwaardigheden met vrienden en vijanden en tenslotte over de koloniale periode, zoals deze van Molukse zijde werd beleefd.

Onderwijs

De boom vol schatten is een cadeau voor het onderwijs. De verhalen zijn uitermate geschikt om te voorzien in de behoefte aan rijke teksten om de leesvaardigheid van kinderen vanaf ca. 10 jaar te vergroten. En met de hernieuwde aandacht voor versterking van kennis over de geschiedenis van Nederlands-Indië/Indonesië en het Molukse erfgoed, biedt De boom vol schatten een bron van onschatbare waarde.
In de orale traditie waaruit deze verhalen stammen, vormde het gesproken woord het belangrijkste middel om kennis over historische gebeurtenissen, over de wereld van de levenden en de doden, over de natuur en de samenleving, geloofsovertuigingen en leefregels van generatie op generatie over te dragen. Uit deze onderwerpen blijkt wel dat niet alle verhalen geschikt zijn voor jonge kinderen. Als hulpmiddel voor (groot)ouders en onderwijsgevenden hebben de makers daarom een leeswijzer toegevoegd: verhalen die geschikt zijn voor kinderen in de basisschoolleeftijd zijn voorzien van een symbool van een zonnetje. En met twee zonnetjes geven ze aan welke verhalen leuk zijn om voor te lezen aan kleintjes van groep 1-2.

Kleurplaat

Voor kinderen is er een kleurplaat waarmee ze hun eigen boom vol schatten kunnen maken. Lees verder

Bekijk nieuwsarchief